Menu

Bezoek Shibam, Jemen: Het oude “Manhattan van de woestijn” dat blijft boeien

21/05/2023
No Comments
Yemen Hadramaut Shibam

Bezoek je graag ongewone, buitengewone, plaatsen waar weinigen zijn geweest? Dan bent je op de juiste plaats! Als experts in unieke bestemmingen, staan wij bekend om onze bijzondere bestemmingen. Gelegen in het hart van Jemen, de stad Shibam, vaak aangeduid als het “Manhattan van de Woestijn,” staat als een testament voor de veerkracht van de traditionele architectuur, bloeiend temidden van een landschap gekenmerkt door bergen, woestijnen, en grote, droge valleien, of wadi’s. Deze wolkenkrabberstad, die meer dan 500 jaar oud is, biedt een fascinerend kijkje in het rijke culturele en architectonische erfgoed van de Hadhramaut-regio.

CultureRoad is in een unieke positie om zowel groepsreizen als privéreizen naar Jemen aan te bieden – tijd om dit intrigerende land aan je must-visit lijst toe te voegen.

De historische omgeving

Shibam, genesteld in een uitgestrekte wadi, ontwikkelde zijn aparte ontwerp uit defensieve noodzaak. De cluster van versterkte torens, omsloten door een muur, was bedoeld om de eens zo welvarende handelspost te beschermen tegen rivalen en nomadische bandieten.

Door de eeuwen heen ontwikkelden de inwoners een complex systeem om overstromingen te beheersen, regenwater op te vangen en te gebruiken om de gewassen rondom de stad te voeden. Shibam is gebouwd op een ondiepe rotspunt iets boven de bodem van de wadi en was strategisch gepositioneerd om overstromingsschade te beperken.

Shibam city in Yemen is in a huge wadi

Een architectonisch wonder

De torens van Shibam, waarvan sommige tot 11 verdiepingen reiken, zijn gebouwd met houten geraamtes en modderstenen – een samenstelling van aarde, water, riet en andere bindende materialen die in de zon zijn gebakken. Modderstenen eroderen echter snel en vereisen regelmatig onderhoud, waardoor deze torens in de loop der eeuwen herhaaldelijk zijn verbouwd, gerepareerd en gerestaureerd. Dit conserveringsproces, dat van generatie op generatie wordt doorgegeven, maakt Shibam tot een levend testament van architectonisch vernuft, voortdurend in ontwikkeling en toch diep geworteld in het verleden.

Het ontwerp van de stad is opmerkelijk aangepast aan de plaatselijke omstandigheden, of het nu komt door de beschikbaarheid van bouwmaterialen of door de schaduw die de torenhoge gebouwen bieden als bescherming tegen de intense woestijnhitte. Deze harmonieuze mix van vorm en functie weerspiegelt de traditionele architectuur op zijn best en laat zien hoe lokale materialen effectief kunnen voldoen aan lokale behoeften.

De levende stad

Shibam is meer dan een overblijfsel van traditionele architectuur. Het is een levendige stad, waar duizenden mensen wonen, die nog steeds leeft. Reizigster Freya Stark, die de stad in de jaren dertig bezocht, noemde haar het “Manhattan van de woestijn” vanwege de dichtheid van de hoogbouw, een kenmerk dat in westerse steden in die tijd niet voorkwam, vooral gezien de ouderdom van de bouwwerken en het feit dat zij zonder de hulp van professionele architecten of ingenieurs tot stand zijn gekomen.

Yemen's unique architecture of Hadramaut mud buildings

Een triomf van de traditionele architectuur

In tegenstelling tot de moderne wolkenkrabbers, die meestal onverschillig staan tegenover de plaatselijke omstandigheden en gebouwd zijn met beton, staal en een enorme bouwindustrie, zijn de hoogbouwwerken van Shibam een bewijs van de triomf van de traditionele architectuur. Ze staan symbool voor de succesvolle aanpassing van bouwtechnieken aan hun omgeving, met behoud van een opvallende esthetische aantrekkingskracht.

Een rijk cultureel erfgoed

Shibam werd meer dan twee millennia bewoond en was een belangrijk knooppunt in de onderling verbonden wereld van de Oudheid. Bekend als Arabia Felix, of “Vruchtbaar Arabië,” Jemen was een vitale speler in het handelsnetwerk van specerijen en andere goederen, met Romeinse historici zoals Plinius de Oudere en Diodorus die het belang van de regio vast legden. De stad Shibam is sinds haar ontstaan voortdurend bewoond geweest en diende als stopplaats voor handelaren uit het binnenland die specerijen naar de kust vervoerden.

De prachtige architectuur van Hadhramaut

Shibam, hoewel uitzonderlijk, is geen geïsoleerd geval van Hadhramaut-architectuur. Het landschap van de regio is bezaaid met steden, paleizen en forten zoals Al-Hajarayn, allemaal met dezelfde lemen wolkenkrabbers. Andere voorbeelden zijn Wadi Dawan, een andere vallei en het kleine dorp Haid al-Jazil, gebouwd op een steile helling op de bodem van een smalle wadi.

Levende getuigenissen van architecturale aanpassing

Deze steden, die de tand des tijds hebben doorstaan, zijn niet alleen esthetische hoogstandjes, maar ook levende voorbeelden van architectonische aanpassing. De term “Manhattan van de woestijn” doet nauwelijks recht aan het rijke historische en culturele tapijt dat deze steden vertegenwoordigen. Het zijn niet alleen eeuwenoude wolkenkrabbers, maar levende, ademende getuigenissen van het hoogste voorbeeld van volksarchitectuur.

Een lopende erfenis

Deze oude wolkenkrabbers hebben eeuwenlang standgehouden, dankzij hun inherente ontwerpfilosofie van voortdurende aanpassing aan de plaatselijke omstandigheden. Elke generatie die hier heeft gewoond, heeft bijgedragen aan het onderhoud en behoud ervan, door de kennis en technieken door te geven die nodig zijn om deze bouwwerken in stand te houden. Deze cyclus van aanpassing en behoud maakt de stad Shibam, en de naburige steden in Hadramaut, een levende, evoluerende belichaming van hun historisch, cultureel en architectonisch erfgoed.

Bezoek Shibam, Jemen vandaag

De stad Shibam in Jemen, met zijn torenhoge lemen wolkenkrabbers, biedt ons een uniek perspectief op het aanpassingsvermogen. Bovend laat het de veerkracht zien van de volksarchitectuur. Verre van een oud overblijfsel is het een levendige, levende stad die blijft bloeien en evolueren, zoals het Manhattan van onze tijd. Toch doet zij dit in harmonie met haar omgeving en culturele geschiedenis, en presenteert zij een architectuur die even duurzaam als indrukwekkend is. Het verhaal van Shibam is een testament van de triomf van lokale wijsheid en de kracht van aanpassing, een les die vandaag even relevant is als eeuwen geleden.

In onze zoektocht naar duurzame oplossingen en manieren om harmonieus met onze omgeving te leven, bieden de stad Shibam en de bredere Hadhramaut-regio inzichten van onschatbare waarde. Zij herinneren ons eraan dat “wolkenkrabbers” niet alleen moderne constructies zijn, maar geworteld zijn in een geschiedenis waarin aanpassing, duurzaamheid en lokale wijsheid hoog in het vaandel stonden.

Jemen is open voor toerisme in 2023. Ga op een bijzondere reis in Hadramaut naar een van de meest unieke bestemmingen op aarde. Klaar voor een avontuur? Boek jouw groeps– of privéreis vandaag nog bij ons!