Menu

De grootsheid en het mysterie van Palmyra: een oase tussen oost en west in Syrië

20/05/2023
No Comments
Inside the

Verscholen in het hart van de Syrische woestijn staat de oude stad Palmyra als een getuigenis van de grootsheid en diversiteit van menselijke beschavingen die ooit in deze regio floreerden. Bekend als de “Parel van de Syrische woestijn,” was deze oase stad een prachtige brug tussen het Oosten en het Westen. Het was een stad op het kruispunt van beschavingen, een stad die uitgroeide van een nederig dorp tot een grootse metropool van de oude wereld.

Bezoek Palmyra met een CultureRoad Syrië reis – wat dacht je van onze volgende groepsreis, of laat ons een Syrië privé tour speciaal voor je samenstellen.

Het prille begin

Gezicht op de Tempel van Bel ruïnes in Palmyra Syrië

De eerste vermeldingen van Palmyra, of Tadmor zoals het oorspronkelijk heette, dateren uit de tijd van Sargon de Grote (ca. 2334-2279 v. Chr.) van Assyrië. Het was een klein dorp gelegen bij de Eqfa Bron in het hedendaagse Syrië. De vruchtbare grond, overvloedige palmbomen en bronnen maakten het een ideale locatie voor landbouw en veeteelt. Naarmate de nederzetting groeide onder het Seleucidische Rijk (312-63 v.Chr.), werd de strategische positie – halverwege tussen de Middellandse Zee en de rivier de Eufraat – erkend.

De opkomst van een karavaanstad

View across the Great Colonnade at Palmyra Syria

Palmyra veranderde onder de Seleuciden van een dorp in een belangrijke stad, maar het was de Romeinse annexatie in 64 voor Christus die de stad katapulteerde tot een van de belangrijkste culturele en handelscentra van de wereld. De stad kreeg de naam Palmyra, wat “plaats van palmbomen” betekent, en floreerde onder de Romeinen, vooral na de annexatie van Nabatea in 106 na Christus. Met de rang van “vrije stad” in 129 na Christus en het feit dat Palmyra in 212 een Romeinse kolonie werd, verving Palmyra Petra als belangrijkste handelscentrum in het Nabije Oosten.

Het hart van de handelsroutes

De ligging van Palmyra was een cruciale factor in zijn opkomst. Het lag perfect op twee van de belangrijkste handelsroutes in de antieke wereld: de ene liep van het Verre Oosten en India naar de kop van de Perzische Golf, en de andere, de Zijderoute, liep over het Euraziatische continent naar China. Door de stad hoefden handelaren niet meer door de uitgestrekte Syrische woestijn te navigeren, waardoor de transporttijden aanzienlijk korter werden. De Romeinen, met hun toenemende vraag naar oosterse luxe, beschermden Palmyra op grote schaal, waardoor het een belangrijke handelsstad werd.

Een culturele smeltkroes

Binnen in het Romeinse theater van Palmyra in de Syrische woestijn

De stad, bekend als de “bruid van de woestijn”, werd een centrum voor de uitwisseling van goederen, ideeën en culturen. Van Rome tot China en van het Parthische Rijk tot India stroomden goederen en mensen door Palmyra. Het was een stad waar men edelstenen, zijde, specerijen en nog veel meer kon vinden. Als rijke, bloeiende metropool was het een ontmoetingsplaats voor een aantal beschavingen, een feit dat het duidelijkst tot uiting komt in de unieke architectuur van de stad.

De architectonische hoogstandjes

De architectuur van Palmyra in Syrië getuigt van haar status als belangrijk cultureel centrum. Gebouwen versmolten Grieks-Romeinse technieken met Perzische, Aramese en Arabische invloeden, waardoor een unieke mix ontstond die getuigde van het rijke erfgoed van de stad. De stad was georganiseerd rond een grote zuilengang van 1100 meter, met secundaire straten die belangrijke openbare monumenten met elkaar verbonden. Onder de meest opvallende bouwwerken waren de Tempel van Bel en de Tempel van Baalshamin, die een synthese van Romeinse en Oosterse bouwstijlen vertoonden.

Helaas werden deze architectonische hoogstandjes in 2015 en 2017 zwaar beschadigd door de extremistische groepering ISIS, waardoor de wereld werd beroofd van enkele van haar meest unieke historische artefacten.

De culturele diversiteit

Uitzicht op de Grote Zuilengang in Palmyra Syrië

De culturele diversiteit van Palmyra ging verder dan alleen de architectuur. Zelfs de kleding van de Palmyrenes, hoewel oosters van vorm, was versierd met Griekse siermotieven, een bewijs van de vermenging van culturen die in deze stad plaatsvond. De stad was een bewijs van de uitwisseling en fusie van verschillende volkeren en beschavingen. Dit, in combinatie met het Romeinse beschermheerschap, maakte Palmyra tot een van de rijkste steden van de antieke wereld en een juweel van het Nabije Oosten.

Een stad van rijken en een koningin

Deze welvaart duurde echter slechts tot het begin van de 2e eeuw, toen het Sassanische rijk de handelsroutes in de regio verstoorde. Tussen 224 en 267 streden de Romeinen en de Sassaniërs om de controle over de regio. Te midden van deze onrust riep de Arabische koningin Zenobia in 267 AD de afscheiding van Palmyra van Rome uit. Nadat ze de heerschappij van haar man had overgenomen, stichtte ze het Palmyreense Rijk, met Palmyra als hoofdstad. Dit uitgestrekte rijk strekte zich uit van Egypte tot een groot deel van Klein-Azië. Dit was echter van korte duur, want de stad werd in 272 na Christus heroverd door de Romeinse keizer Aurelianus, en daarbij werd de stad verwoest.

De wisselende handen en het verval

Uitzicht op de Grote Zuilengang in Palmyra Syrië

Na de val van Zenobia bleef Palmyra onder Romeinse en vervolgens Byzantijnse heerschappij en werd het een christelijke stad. In de 6e eeuw kwam het onder controle van verschillende islamitische kalifaten, te beginnen met het Rashidun kalifaat in 634 na Christus. De stad raakte echter in verval en herkreeg nooit meer haar oude glorie. Ze werd uiteindelijk verwoest door de Timuriden in het begin van de 14e eeuw.

Wat ooit een van de grootste centra van de wereld was, is nu een overblijfsel van een wereld die lang verloren is gegaan in de geschiedenis. De stad keerde terug naar haar nederige begin, verworden tot een klein Syrisch dorp. De ruïnes van Palmyra staan als een bewijs van de grootsheid van menselijke beschavingen, een herinnering aan een oasestad die ooit een prachtige brug was tussen het Oosten en het Westen. Terwijl je over de ruïnes in de Syrische woestijn nadenkt, wordt je herinnerd aan het glorieuze verleden van de stad, de culturen die zij herbergde en de belangrijke rol die zij speelde in de annalen van de menselijke geschiedenis.